POLSKI PRZEWODNIK PO PARYŻU

W samym sercu Paryża, przy tętniącej życiem dzielnicy IX, wznosi się jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków świata – Opera Garnier. Znana również jako Palais Garnier, ta wspaniała budowla jest kwintesencją francuskiego przepychu i wyrafinowania XIX wieku. Została zaprojektowana przez Charlesa Garniera i do dziś uchodzi za jedno z najważniejszych dzieł architektury neobarokowej. Artykuł ten przybliży historię powstania Opery, sylwetkę jej twórcy oraz znaczenie tego obiektu zarówno w kontekście architektonicznym, jak i kulturowym.

Budowa Opery Garnier była częścią większego planu urbanistycznego barona Georges’a-Eugène’a Haussmanna, który na zlecenie cesarza Napoleona III przekształcał Paryż w nowoczesną metropolię. Główne cele tego projektu to poprawa komunikacji miejskiej, zwiększenie bezpieczeństwa oraz nadanie miastu reprezentacyjnego charakteru. W ramach tych zmian postanowiono również wznieść nowy gmach opery, który miał odzwierciedlać potęgę II Cesarstwa.

W 1860 roku ogłoszono konkurs architektoniczny, do którego zgłoszono 171 projektów. Zwycięzcą został Charles Garnier – wówczas mało znany architekt, co wzbudziło kontrowersje. Mimo tego Garnier otrzymał zlecenie i rozpoczął pracę nad monumentalnym gmachem, który miał zrewolucjonizować sposób pojmowania opery jako miejsca sztuki i elegancji.

Charles Garnier urodził się 6 listopada 1825 roku w Paryżu. Studiował w École des Beaux-Arts, gdzie zdobył prestiżową nagrodę Prix de Rome. Dzięki temu miał okazję podróżować po Włoszech i innych krajach śródziemnomorskich, co silnie wpłynęło na jego styl. Garnier fascynował się klasycyzmem, barokiem i renesansem, ale jednocześnie poszukiwał nowoczesnych rozwiązań konstrukcyjnych.

Pomimo młodego wieku i braku dużych realizacji, Garnier przekonał jury konkursowe swoją wizją opery jako „świątyni muzyki i sztuki”, łączącej funkcjonalność z niebywałym splendorem. Projekt charakteryzował się nie tylko bogactwem dekoracji, ale również doskonałą akustyką, przemyślaną logistyką i nowatorskimi rozwiązaniami inżynieryjnymi.

Zewnętrzna elewacja Opery Garnier to prawdziwa symfonia form, rzeźb i detali. Dominuje styl neobarokowy, z licznymi odniesieniami do mitologii grecko-rzymskiej i alegorii sztuki. Fasada jest bogato zdobiona kolumnami, pilastrami, rzeźbami kompozytorów, malarzy i rzeźbiarzy. Nad głównym wejściem góruje złocona figura Apolla – boga muzyki.

Gmach posiada monumentalne schody wejściowe, szeroki portyk i kopułę pokrytą miedzią, która z czasem przybrała zielonkawy odcień. Dach budynku wieńczą figury Pegazów oraz liczne alegorie sztuk, takich jak muzyka, poezja czy dramat.

Wnętrze Opery to feeria kolorów, marmurów, stiuków i złota. Główne schody (Grand Escalier) wykonane są z białego marmuru, z balustradami z ozdobnego brązu. Ich kręta forma prowadzi do foyer – ogromnej, bogato zdobionej sali, która przypomina galerie wersalskie. To miejsce spotkań arystokracji i elity, gdzie sztuka sceniczna mieszała się z towarzyską.

Widownia pomieści około 2000 widzów. Czerwone pluszowe fotele, złocone loże i ogromny kryształowy żyrandol (waży ponad 7 ton!) tworzą niepowtarzalną atmosferę. Ciekawostką jest sufit sali głównej – oryginalny plafon autorstwa Julesa Lenepveu został w 1964 roku częściowo zakryty nowym malowidłem Marca Chagalla, co wzbudziło niemałe kontrowersje.

Opera Garnier to nie tylko dekoracyjny przepych, ale również technologiczne nowinki. Budynek posiadał zaawansowane systemy wentylacji, specjalne studnie wodne w razie pożaru (słynne „jezioro” pod sceną) oraz mechanizmy umożliwiające szybkie zmiany dekoracji. Cała konstrukcja została osadzona na ogromnej płycie fundamentowej, zabezpieczającej przed wilgocią i drganiami.

Budowa Opery rozpoczęła się w 1861 roku i trwała ponad 14 lat, głównie z powodu trudności finansowych, wojny francusko-pruskiej (1870–1871) oraz zmiany ustroju politycznego – upadek II Cesarstwa i powstanie III Republiki.

Mimo tych przeszkód Garnier nie zrezygnował ze swojej wizji. Budynek oficjalnie otwarto 5 stycznia 1875 roku, a uroczystość była wydarzeniem na skalę europejską. Sam Garnier jednak nie był honorowym gościem – pominięto go w oficjalnych obchodach, co wielu historyków uznało za akt politycznej niewdzięczności.

Opera Garnier szybko stała się symbolem kultury francuskiej. Przez dekady gościła najważniejsze przedstawienia operowe i baletowe, prezentując dzieła takich kompozytorów jak Verdi, Wagner, Gounod czy Bizet. Była również inspiracją dla literatury – to tutaj rozgrywa się akcja słynnej powieści Gastona Leroux Upiór w operze (1909), która doczekała się niezliczonych adaptacji.

Z biegiem czasu budynek zaczął pełnić również funkcję muzealną i edukacyjną. Dziś mieszczą się tu sale wystawowe, biblioteka i szkoła baletowa. W 1989 roku otwarto nową operę – Opéra Bastille – a Palais Garnier pełni obecnie głównie funkcję sceny baletowej i miejsca dla wydarzeń specjalnych.

Po zakończeniu budowy opery Charles Garnier kontynuował karierę, projektując m.in. kasyno i operę w Monte Carlo. Pomimo sukcesu, nigdy nie zdobył takiego uznania, jak jego dzieło. Zmarł w 1898 roku i został pochowany na cmentarzu Montparnasse w Paryżu.

Jego styl wywarł ogromny wpływ na architekturę końca XIX i początku XX wieku, zwłaszcza na budowle w stylu Beaux-Arts i secesji. Garnier uważany jest dziś za jednego z najwybitniejszych architektów swojej epoki, a Opera Garnier pozostaje jego najważniejszym pomnikiem.

W XXI wieku Opera Garnier pozostaje jednym z najczęściej odwiedzanych zabytków Paryża. Rocznie przyciąga ponad pół miliona turystów i miłośników sztuki. Oprócz przedstawień odbywają się tu wystawy, koncerty i spotkania artystyczne.

Renowacje, przeprowadzane regularnie od lat 90., pozwalają zachować blask budowli, jednocześnie dostosowując ją do współczesnych potrzeb (np. dostępność dla osób niepełnosprawnych, nowe systemy bezpieczeństwa, digitalizacja zasobów).

Opera Garnier to nie tylko budynek – to opowieść o ambicji, sztuce i pięknie. Jest symbolem epoki, w której architektura była świadectwem potęgi i dumy narodowej. Charles Garnier, choć początkowo niedoceniany, stworzył dzieło, które przetrwało wieki i stało się ikoną światowej kultury. Dziś każdy, kto przekracza jej progi, może poczuć się częścią tej niezwykłej historii.

Copyright 2022 - 2024 przewodnikpofrancji.pl Tomasz Spytek Podróże i sport ! | Wszystkie prawa zastrzeżone

Ta strona korzysta z plików cookies, programów rejestrujących ruch na stronie i programów afiliacyjnych. Jeżeli nie wyrażasz zgody na śledzenie, opuść ją lub zmień ustawienia w przeglądarce internetowej. Szczegółowe informacje o plikach cookies znajdziesz w polityce prywatności.